Powody ustania zakazu konkurencji trzeba wskazać w umowie

Dopuszczalność wypowiedzenia klauzuli konkurencyjnej musi zostać wyraźnie zastrzeżona przez strony. Powinny one też stypizować przypadki, w których może do tego dojść. Elementami koniecznymi prawa odstąpienia od umowy o zakazie konkurencji są: wskazanie strony (stron), której (którym) będzie przysługiwać uprawnienie, oraz zakreślenie terminu krańcowego, do którego beneficjent może od umowy odstąpić. Niewskazanie terminu, do którego zastrzeżenie odstąpienia ma obowiązywać, powoduje, iż jest ono nieważne. Pracownik zachowuje prawo do odszkodowania także wówczas, gdy zatrudniający nie wywiązuje się ze swego obowiązku oraz gdy świadczenie pracownika straciło dla niego znaczenie. Reguła ta ma charakter wiążący. Nie można jej zmienić postanowieniem w umowie.

Tak orzekł Sąd Najwyższy wyrokiem z 8 lipca 2020 r. (II PK 219/18).

Przedmiotem sprawy było ustalenie, jakie warunki muszą zostać spełnione dla skutecznego rozwiązania klauzuli konkurencyjnej łączącej pracownika z byłym pracodawcą. Postanowienia umowne o zakazie konkurencji zobowiązywały pracownika, by składał byłemu pracodawcy comiesięczne oświadczenia z informacją o nieprowadzeniu działalności konkurencyjnej. Problemem pozostawało, czy na skutek niezłożenia lub nieprawidłowego złożenia tej informacji przez pracownika, pracodawca mógł skutecznie i trwale uchylić się od obowiązku zapłaty na jego rzecz odszkodowania – w sytuacji, gdy zgodnie z umową obowiązek zapłaty odszkodowania powstawał dopiero po otrzymaniu oświadczenia od pracownika.

W ocenie sądu odwoławczego fakt nieudzielenia przez pracownika ww. informacji w okolicznościach rozpatrywanej sprawy determinował co najwyżej możliwość wstrzymania się z wypłatą odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji przez pracodawcę, ale nie wpływał na „wygaśnięcie” tego zobowiązania w ogóle.

Mariusz Maksis

adwokat, prawnik w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler Global, biuro w Katowicach

Kwestia...